Αποσπάσματα απο συνέντευξη του Κώστα Καστανά (μέρος 1)

(Συνέντευξη Κώστα Καστανά στον Αχιλλέα Παπαδιονυσίου)

Α.Π.: Σας ευχαριστούμε πολύ που μας δίνετε την ευκαιρία γι' αυτή την συνέντευξη. Είστε ένας πολύ καλός άνθρωπος κι ένας πολύ καλός ηθοποιός. Πότε όμως πήρατε την απόφαση να ασχοληθείτε με το θέατρο και ποιο ήταν το κίνητρο της απόφασής σας αυτής;

Κ.Κ. Θέλω να σας ευχαριστήσω και εγώ με την σειρά μου που με καλέσατε στην εκπομπή σας και θέλω να σας πω ότι πιστεύω στον άνθρωπο περισσότερο και μετά στον ηθοποιό και χαίρομαι ιδιαίτερα όταν μου λετε καλά λόγια ότι είμαι ένας άνθρωπος -που πιστεύω ότι είμαι -καλός - τώρα για το πόσο καλός ηθοποιός αυτό είναι μια άλλη ιστορία που κρίνεται από τον πολύ κόσμο και από την μεγάλη επίδοση του καθενός, την προσήλωση του καθενός σ' αυτήν την ευλογημένη τέχνη του θεάτρου. Το θέατρο είναι έμφυτο σε όλους τους ανθρώπους, εγώ όταν ήμουν πολύ μικρός, όπως όλοι μας ,έκανα διάφορες προσπάθειες να μην είμαι εγώ αυτός αλλά να είμαι κάποιος άλλος -δηλαδή προσπάθεια ενσάρκωσης ενός ρόλου-, προσπαθούσα να δείξω ότι είμαι ένας άνθρωπος - ας πούμε που έχει μεγάλη ισχύ, ένας άρχων ή να παίξω τον ρόλο ενός στρατιώτη, ή ενός στρατηγού. Αυτά δεν ήταν επήρειες από την τηλεόραση γιατί όπως ξέρετε τηλεόραση δεν είχαμε τότε, ήταν αυθόρμητα πράγματα που κουβαλάει το κάθε παιδί μέσα του, που θέλει να ξεφύγει από κάτι και να κάνει κάτι άλλο μέσα στο παιχνίδι.. Λοιπόν από παιχνίδι ξεκίνησα, από παιχνίδι και ευχαρίστηση και ακόμη συνεχίζεται με παιχνίδι και ευχαρίστηση. Στη συνέχεια ,στο σχολείο, είχα την τύχη να πάω σ΄ένα καλό ιδιωτικό σχολείο, βρήκα την ευκαιρία να ετοιμάσω και να παίξω μερικούς ρόλους και να κάνω κάτι που έχει σχέση με την τέχνη γενικότερα, να ζωγραφίσω σκηνικά και να βουτήξω μέσα σ΄αυτή την ιστορία που λέγεται θέατρο με μεγάλη χαρά κι έτσι έπαιξα και κάποιους ρόλους εκεί στο μαθητικό θέατρο και ήταν πραγματικά μεγάλη ικανοποίηση να ξέρω ότι είχα κάποια αναγνώριση απ' αυτό. Αυτό όμως δεν μπορεί να σημαίνει σπουδαία πράγματα όταν ένα παιδί έχει απλώς ένα ταλέντο και το αναγνωρίζουν οι φίλοι και οι γνωστοί και το χειροκροτούν. Η μετέπειτα ιστορία δηλ η επιλογή ήταν καθοριστική .Είχα δει λίγο θέατρο, δεν είχαμε την δυνατότητα να πηγαίνουμε στο θέατρο συχνά τότε και κάπου μέσα μου είχα την αίσθηση ότι προς τα εκεί θα πρέπει να βαδίσω. Ζωγράφιζα βέβαια και τα έβλεπα τα πράγματα και εικαστικά αλλά ήξερα ότι αν ακολουθούσα τη ζωγραφική θα έπρεπε να είμαι διχασμένος μόνιμα. Είχα πολύ καλό χέρι και τώρα που έτσι καμιά φορά παίζοντας, κάνω σκίτσα , προσωπογραφίες βγαίνουν καλές . Αλλά και με τις αναλογίες του σώματος , τα πήγαινα μια χαρά.

Α.Π.: Και θα μπορούσατε να ασχοληθείτε και με τα δυο παράλληλα.

Κ.Κ. Δεν μπορούσα να ασχοληθώ και με τα δύο, το απαγόρευσα στον εαυτό μου, είπα θα κάνεις ένα πράγμα όπως και αργότερα όταν ήρθε η περίοδος των σπουδών και έδωσα εξετάσεις μπήκα στη σχολή του Εθνικού θεάτρου, μπήκα και στην Πάντειο, διάλεξα πάλι τον ένα. δρόμο..

Α.Π.: Μιλήστε μας για τις σπουδές σας και τους δασκάλους σας.

Κ.Κ. Τότε που μπήκα σε αυτές τις δύο σχολές, βεβαίως ακολούθησα τη Σχολή του Εθνικού θεάτρου την οποία τελείωσα με άριστα , και εκεί είχα την μεγάλη τύχη να έχω καλούς δασκάλους . Σκεφτόμουν πόσο μεγάλη σημασία έχει η παιδεία στον άνθρωπο και οι δάσκαλοι πόσο μεγάλο ρόλο παίζουν από το σχολείο .Πόσα μάθαμε πχ από έναν πολύ καλό φιλόλογο, και αισθανθήκαμε την ανάγκη να ψάξουμε και να διαβάσουμε την λογοτεχνία και στη συνέχεια στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου που είχαμε ως δασκάλους μερικούς προικισμένους και έμπειρους ηθοποιούς . Από ποιόν να αρχίσω : είχαμε τον Στέλιο Βόκοβιτς, έναν ηθοποιό ο οποίος κρατούσε σπουδαίους ρόλους μέσα στο Εθνικό θέατρο, τον Θάνο Κωτσόπουλο σπουδαίο πρωταγωνιστή, την Ελένη Χαλκούση ,την κα Μιράντα ,όλοι ήταν ηθοποιοί με παιδεία ευρύτατη .
Στα θεωρητικά μαθήματα, είχαμε τον Αιμίλιο Χουρμούζιο μας δίδασκε αρχαίο θέατρο, τον Γεώργιο Ζώρα,Κρητικό Θέατροτον Αγγέλο Τερζάκη δραματολογία τον Τάκη Μουζενίδη, σκηνοθέτη απ' τους σοβαρότερους του ελληνικού θεάτρου που έδωσαν βάσεις στο θέατρο μας, και αυτός μας έμαθε ουσιαστικά αυτού του είδους την επιστημονικότητα που χρειάζεται το θέατρο γιατί ,ναι μεν , καλλιτεχνία-καλλιτεχνία ,αλλά αν δεν έχεις πολύ μεγάλη οργάνωση σ' αυτό που κάνεις θα είναι όλα φλου και δεν θα έχεις κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ο Μουζενίδης μας δίδαξε ότι πρέπει να εμβαθύνουμε, να ψάχνουμε, με ατέλειωτα γραπτά και σημειώσεις.
Παράλληλα ήταν η κυρία Μιράντα η οποία μας δίδασκε το στυλ της Μολιερικής κωμωδίας και τού ελαφρού θεάτρου, ο Άγγελος Τερζάκης . Σπουδαίος άνθρωπος .Ο Τερζάκης μας βοηθούσε όχι μόνο σαν πνευματικός άνθρωπος, αλλά στεκόταν κοντά μας ,στα προβλήματά μας σαν πατέρας. Ήταν διευθυντής της σχολής εκείνο το χρονικό διάστημα , Είχαμε μεγάλη τύχη.Και βέβαια το επιστέγασμα όλων ως δασκάλα ήταν η Παξινού.
Οταν εμφανίστηκε στη σχολή -,είχε μπει μέσα στην τάξη με την γούνα και κάτι γυαλιά με στρας και εμείς είχαμε παγώσει, από την εντυπωσιακή της εμφάνιση,- πετάει τη γούνα στο πάτωμα, πετάει τα παπούτσια της και κάνει σαν γυμναστική προθέρμανση και λέει ''εμπρός πάμε τώρα να κάνουμε πρόβα'' και έτσι άρχισε αυτή η μαθητεία με την Παξινού που στην αρχή μας κοίταζε λοξά όταν διαβάζαμε και έλεγε: «τι είναι αυτά τα πράγματα, πως διαβάζετε έτσι άσχημα;».
Σ΄εμένα μάλιστα είπε: «άμα σου πετάξω το τασάκι στο κεφάλι, θα μάθεις να αρθρώνεις καλύτερα;» και εγώ είπα:
«αν πρόκειται να γίνω καλός ηθοποιός να μου το πετάξετε.» Λοιπόν ήταν μια αποκάλυψη η Παξινού, ήταν μια μεγάλη ηθοποιός που μας μετέδωσε με τον μοναδικό τρόπο της, τη φλόγα για την Τέχνη του Θεάτρου.

Α.Π.: Έλεγαν τότε ότι ήσασταν η ανακάλυψη της Παξινού.

Κ.Κ. Υπήρχε ένας σεβασμός και μια αγάπη από μέρους μου και αυτή η γυναίκα είδε κάτι σε μένα. Μετά, όταν τελείωσα τη σχολή με άριστα, δεν έπαψα να είμαι στο σπίτι τους καθημερινά, με τον Μινωτή και την Παξινού, πήγαινα να κάνω πρόβες, με προετοιμάζανε γιατί ήθελαν να παίξω εναλλάξ με τον Μινωτή τον ρόλο του ΄Οσβαλντ, γιατί τότε ξανανέβασαν στο Εθνικό τους Βρικόλακες του Ίψεν.
Πρέπει να πω, ότι τότε αυτοί οι ρόλοι δεν δίνονταν σε ηθοποιούς έτσι καθημερινά. Ο καθένας παλαιότερος ηθοποιός (στην περιπτωσή μας ο Μινωτής ας πούμε ή ο Κατράκης) είχε τα περιουσιακά του στοιχεία, δηλ είχε παίξει τους τάδε ρόλους και τους είχε σαν κτήμα του! Για να τους περάσει στον άλλο, στον νεώτερο, ήταν δύσκολο και ίσως επώδυνο. Όμως ο καιρός, το πλήρωμα του χρόνου ήρθε, αλλά και άλλαξε η εποχή.Ο Μινωτής ήταν περίπου στη ηλικία που είμαι εγώ τώρα όταν έπαιζε τον Όσβαλντ. Εγώ τώρα δεν θα τον έπαιζα ποτέ τον Όσβαλντ.

Α.Π.: Γιατί;

Κ.Κ. Γιατί ο ήρωας είναι νέος! Ίσως να πείθει μια διασκευή του προσώπου, αλλά του σώματος, και του σήματος που εκπέμπουμε ;

Α.Π.: Αυτά γίνονται στο θέατρο.

Κ.Κ. Γίνονται αλλά όμως δεν πρέπει .Γιατί πρέπει να παίζουν οι νέοι τους ρόλους αυτούς. Λοιπόν θα μου πείτε δεν έχει την πείρα ο νέος, Συμφωνώ. Όμως θα τον διδάξεις όπως και έγινε, εμένα με δίδαξε η Παξινού και έπαιξα τον ρόλο, ο Μινωτής - στην παράσταση παίζαμε εναλλάξ- ήρθε και έκανε πρόβα , και είπε αυτός είναι ο ρόλος .Παίξ' τον. Εγώ είχα παγώσει γιατί έβλεπα έναν καταπληκτικό ηθοποιό να μου δείχνει κάτι τέλειο και όσοι έχουν πει ότι ο Μινωτής δεν ήταν καλός ηθοποιός έχουν κάνει τεράστιο λάθος.

Α.Π.: Δεν έχω ακούσει κάποιον προσωπικά να το πει αλλά έλεγαν ότι ήταν πολύ σκληρός.

Κ.Κ. Αν δεν είσαι σκληρός δεν μπορείς να κάνεις πολλά, αλλά κι αυτό συζητιέται .Πάντως όταν είχε παίξει 'Αμλετ βγήκαν και του είπαν ότι μιμήθηκε τον τάδε ξένο ηθοποιό , και ήταν ψέματα αυτά γιατί δεν είχε μιμηθεί κανέναν. Αλλά υπήρχε φθόνος, ξέρετε στη δουλειά μας υπάρχει αφάνταστος φθόνος.

Α.Π.: Και πού δεν υπάρχει, είναι το κακό του Έλληνα. Δεν ξέρουμε στα άλλα κράτη τι γίνεται ούτε μπορούμε να τα ωραιοποιούμε και να λέμε ότι σ' όλον τον κόσμο είναι όλα τέλεια και εδώ είναι χάλια.

Κ.Κ.: Το πιο σπουδαίο απ' όλα είναι η αναγνώριση από τη συντεχνία σου. Ηθοποιοί παλιοί που έπαιξα μαζί τους με τον τρόπο που με αγκαλιάσανε και με δεχτήκανε ένιωσα ότι με αναγνωρίσανε ,αισθάνθηκα να ανήκω στον χώρο του θεάτρου.
.Θυμάμαι τον Γιάννη Αποστολίδη, έναν ηθοποιό με μεγάλο σκηνικό εκτόπισμα. ,τον Μορίδη, τον Μαλλιαγρό, τον Μιχάλη Καλογιάννη με το ιδιότυπο χιούμορ του .¨Ολοι αυτοί όταν σε αποδέχονταν, όταν αποδέχονταν έναν νεαρό ηθοποιό ,ήταν μια μεγάλη ενθάρρυνση και ξέρετε ότι ο καλός ηθοποιός, ο σωστός καλλιτέχνης μπορεί να έχει αντιπάθειες, αντιζηλίες αλλά συνήθως είναι αντικειμενικός ,το καλό θα το παραδεχτεί κι αυτό είναι σημαντικό.

Α.Π.: Πότε και ποια ήταν η πρώτη σας επαγγελματική εμφάνιση στο θέατρο, με ποιους, με ποιο ρόλο και πως αισθανθήκατε;

Κ.Κ.: Ο πρώτος ρόλος που μου δόθηκε ήταν στον « Λορεντζάτσιο» του Αλφρέντ Ντε Μυσσέτο Εθνικό . Σκηνοθεσία Ζαν Τασσό. Πριν από αυτό με είχε καλέσει ο Χορν που με είχε δει στις εξετάσεις και με είχε αποκαλέσει ''διαμάντι'' και κάτι τέτοια που έλεγε, με έψαχνε ήμουν στο ναυτικό τότε, υπηρετούσα τη θητεία μου ,με έψαχνε για να παίξουμε ένα έργο με τη Λαμπέτη, να παίξω τον γιο τους. Εν πάση περιπτώσει έγινε ολόκληρη διπλωματική ιστορία για να δούμε πώς θα γίνει να πάω στο θίασό τους,διότι έλειπε η Παξινού. Ο Μινωτής τότε ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής κλπ και εγώ τους έγραφα γράμματα για να τους πάρω την άδεια γιατί ήμουν υποχρεωμένος ως αριστούχος να παραμείνω στο Εθνικό θέατρο. Εν πάσει περιπτώσει μου έδωσαν την άδεια να παω τελικά, ο Χορν όμως τα ξαναχάλασε με την Λαμπέτη, δεν έγινε ο θίασος και γύρισα πίσω στο Εθνικό θέατρο και παίξαμε μαζί στο πρώτο έργο που ανέβηκε με τον Χορν που ήταν το Λορεντζάντσιο του Αλφρέντ ντε Μυσσέ εγώ είχα τον ρόλο ενός νέου ηγούμενου από την αριστοκρατική οικογένεια των Στρότζι και ήταν μια εμφάνιση αρκετά καλή ,με πολύ καλές κριτικές.
Υπήρχε όμως και μια ευγένεια τότε απ' τους κριτικούς, αναγνωρίζανε την πρώτη εμφάνιση ενός υποσχόμενου νέου και λέγανε ''χαιρετίζουμε την εμφάνιση του νέου'', κλπ..δεν λεω ότι δεν υπάρχουν τώρα, υπάρχουν δυο- τρείς εξαιρετικοί κριτικοί του θεάτρου , αλλά τότε ήταν διαφορετικό το ήθος γενικώτερα.. Μετά εγώ ήδη είχα αρχίσει και προετοιμαζόμουν να παίξω τους Βρικόλακες.

Α.Π.: Επειδή πρώτο ξεκίνημα ήταν με ένα τέτοιο ιερό τέρας με τον Χορν πείτε μας λίγα λόγια πως νιώσατε και πείτε μας πως ήταν η συνεργασία σας μαζί του γενικά.

Κ.Κ. Με τον Χορν έπαιξα μαζί 3-4 έργα. Ο Χορν ήταν ένας σπουδαίος ηθοποιός και οι ρόλοι που είχε παίξει στο ελεύθερο θέατρο που λέμε, αυτά τα έργα που πήγαινα και τον έβλεπα όταν ήμουν ακόμη σπουδαστής ,δεν ήταν έργα ρεπερτορίου κρατικού θεάτρου ,αλλά ήταν πολύ καλά στο είδος τους. Ο Χορν τα έπαιζε τόσο καλά αυτά τα έργα που πιστεύω ότι διεθνώς - ελάχιστοι ηθοποιοί ήταν σαν τον Χορν. Δηλ αυτά τα έργα που παίζονταν στη Γαλλία στις μεγάλες Λεωφόρους τα Boulevards που ήταν μαζεμένα τα θέατρα εκεί και παίζανε ένα ας πούμε αστικό ελαφρό είδος κωμωδιών ή μελό, αυτό ο Χορν το έπαιζε στα δάχτυλα και ήταν εξαιρετικός .Μετά αποδείχτηκε ότι παίζοντας και τους ρόλους τους κλασικούς ήταν εξίσου καλός.

Α.Π.: Θυμάμαι δυο παραστάσεις του, από όσες τον είχα δει τέλος πάντων, το Σλούθ που τον είχε παίξει με τον Αλέκο Αλεξανδράκη και τον Ερρίκο τον Δ'.

Κ.Κ. ΄Επαιξα κοντά του στο «Λορεντζάτσιο» του Αλφρέντ ντε Μυσσέ ,στο «Ταξίδι της μακριάς ημέρας μέσα στην Νύχτα » του Ευγενίου Ο΄Νήλ , στον ''Ερρίκο τον Δ' του Πιραντέλλο στον «Ιβάνωφ» του Τσέχωφ . Πραγματικά είχα μεγάλη χαρά οι ρόλοι μου ήταν εξαιρετικοί ,αλλά το βασικό είναι ότι έμαθα πολλά από τον Χόρν.

Α.Π.: Επίσης είχατε συνεργαστεί με την Έλλη Λαμπέτη νομίζω.

Κ.Κ. Με την Λαμπέτη συνεργάστηκα στον Βυσσινόκηπο του Τσέχωφ, με είχε φωνάξει να παίξουμε να παίξουμε ένα έργο «The day after the fair» «Η μέρα μετά τη γιορτή » ή κάτι τέτοιο , λεγόταν ο είχε γράψει της Ντέμπορα Κέρρ ο άνδρας, ένα ελαφρό έργο ήταν, ένας νέος που ερωτεύεται μια πιο μεγάλη γυναίκα κλπ. εγώ όταν το διάβασα και είχα αποκτήσει περισσότερη οικειότητα μαζί της,.. της λέω : «μα καλά, δεν θα πάψεις να παίζεις αυτές τις αηδίες πια;»
Εδώ πρέπει να πώ ότι είμαι ένας άνθρωπος που έχω τις απόψεις μου ,και παλιότερα όταν ήμουν νέος ήμουν πιο απόλυτος και ήθελα να τις περνάω και στους άλλους .
Εκείνη μονολογεί :« αυτός είναι τελός! »-όπως δεν έλεγε και το « ρ » , και μου λέει : « καλά τι θες να παίξω;» και της απαντώ: «κλασικό ρεπερτόριο!».
Λάθος μου ,ομολογώ τώρα που το σκέφτομαι, λάθος μου να είμαι τόσο αφοριστικός! Γιατί τις κομεντί, τα έργα του μπουλβάρ , αυτά τα ας πούμε ελαφρά έργα τα έπαιζε εξαιρετικά η Λαμπέτη και μου λεει : « τι να παίξω;» και της λεω « Τσέχωφ » μου λέει «ποιο έργο;» Αρχίζω και εγώ τώρα που σας μιλώ όμως να το παίρνω πίσω το λάθος μου γιατί άμα δεν έπαιζε αυτή στο Βυσσινόκηπο ποια θα έπαιζε τότε ; και πραγματικά την έπεισα και παίξαμε τον Βυσσινόκηπο και μου λεει « εσύ τι θα παίξεις ; »
και πραγματικά δεν είχα σκεφτεί τι θα παίξω εγώ. Εγώ έβλεπα ότι αυτή πρέπει να παίξει αυτόν τον ρόλο και λεω « εγώ θα παίξω τον φοιτητή » ο οποίος ήταν επίσης ένας καταπληκτικός ρόλος μέσα στο έργο. Έτσι έγινε η διανομή, πήρε τον Παπαμιχαήλ για τον Λοπάχιν που ήταν εξαιρετικός ο Δημήτρης στον ρόλο αυτό, και έτσι έγινε και ο θίασος Λαμπέτη -Παπαμιχαήλ..
Τι θα πει κλασικό ρεπερτόριο; Θα πει έργα γραμμένα από σπουδαίους συγγραφείς ,που έχουν διατηρηθεί στον χρόνο ,διαχρονικά δηλαδή, τα οποία πάνε σε βάθος και ανταποκρίνονται περισσότερο στις ανάγκες της ανθρώπινης ψυχής για να το πούμε απλοϊκά... Αυτό εξυπακούεται πως δεν είναι αφορισμός .Δεν σημαίνει ότι το κλασσικό είναι καλό και ότι το μοντέρνο όχι ...Ίσα-ίσα ,πολλές φορές ισχύει και το αντίθετο. Το θέατρο πρέπει να είναι ψυχαγωγία με όλη τη σωστή σημασία της λέξης .Και τα ελαφριά έργα και οι κωμωδίες εξάλλου χρειάζονται και απαιτούν και μια εξίσου τεράστια τεχνική για να τα υπηρετήσεις...

Α.Π.: Με ποιους άλλους ηθοποιούς είχατε συνεργαστεί;

Κ.Κ. Κοιτάξτε, θέλω να πω σε όλη την πορεία σου δεν μπορείς να πεις ότι αυτός ήταν καλός, αυτός δεν ήταν καλός ,παρά μόνο μετά .Βεβαίως υπήρχαν ορόσημα, ένα ορόσημο είναι να παίξεις με την Παξινού, Μινωτή, Λαμπέτη, Χορν αλλά δεν σημαίνει ότι και με άλλους ηθοποιούς που έχω παίξει, δεν πήρα πολλά.

Α.Π.: Με τον Μυράτ, τον Αλεξανδράκη έχετε παίξει;

Κ.Κ. Με τον Αλεξανδράκη έχω παίξει, ήταν και φίλος μου ο Αλέκος ,στα « Μεγάλα Χρόνια » του Γεωργίου Ρούσσου .Σκηνοθέτης ο Μινωτής .Ο Μυράτ υπήρξε δάσκαλός μου και ήταν ένας άνθρωπος βαθύτατα καλλιεργημένος. Ξέρετε αυτοί οι άνθρωποι έχουν γράψει βιβλία στα οποία τώρα ανατρέχω γιατί τώρα έχω περισσότερο χρόνο. Στην καθημερινή πολυάσχολη ζωή περνάς γρήγορα και δεν ανακαλύπτεις αμέσως τι συμβαίνει ή δεν έχεις και τον χρόνο. Ο Μυράτ ήταν ένας διανοούμενος, ο Αλέξης Σολομός που δεν τον ανέφερα, ο σκηνοθέτης, που ήταν ένας ευφάνταστος και εξαιρετικός σκηνοθέτης, τα βιβλία του τώρα που τα διαβάζω ξανά, σημαντικά Από τους νεώτερους, ο Ευαγγελάτος που είναι πλησιέστερα στην δική μου γενιά επίσης διανοούμενος, που έχει μια τεράστια προσφορά στο ελληνικό Θέατρο.

Α.Π.: Με τον Λυκούργο Καλλέργη έχετε παίξει;

Κ.Κ. Ο Λυκούργος Καλλέργης ήταν δάσκαλός μου στη σχολή θα ερχόταν η κουβέντα να τον αναφέρω , μου είναι πολύ αγαπητός.

Α.Π.: Επειδή έτυχε να γίνει μια συνεργασία με δύο εκδηλώσεις στην Πάτρα μια βραδιά για τον ίδιο και μια βραδιά για τον πατέρα του τον Σταύρο Καλλέργη πήρα μια εντύπωση ότι είναι απ' τους πιο συμπαθής ανθρώπους που έχω γνωρίσει σαν άνθρωπος, σαν καλλιτέχνης, σαν όλα. Πιστεύω ότι είναι ένας μεγάλος κύριος με Κ μεγάλο.

Κ.Κ. Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας, πρόσφατα είχα χρειαστεί τη βοήθειά του σε κάτι και μου έκανε εντύπωση για άλλη μια φορά η τελειομανία του. Ετοίμαζα ένα αναλόγιο για μια εκδήλωση στη Στοκχόλμη, για την επέτειο Καζαντζάκη και ήθελα να κάνει τον Λαέρτη ο Λυκούργος. δηλ μια σελίδα ήθελα να μου πει, να τον ηχογραφήσω .Το διάβαζε και έλεγε είσαι ευχαριστημένος; σε βλέπω ότι δεν είσαι, θα το ξανακάνω ! Αυτό πως θες να το κάνω ; Ο Καλλέργης ο δάσκαλός μου! Ένας εξαιρετικός, ακριβής ηθοποιός που ξέρει θαυμαστά τη δουλειά του !

Α.Π.: Τι πιστεύετε ότι αποτελεί για έναν καλό ηθοποιό το να παίξει στο Εθνικό θέατρο εκείνες τις εποχές που είχατε παίξει και εσείς;

Κ.Κ. Μιλώντας για εκείνες τις εποχές, θα υμνήσουμε και τον εαυτό μου και τους συναδέλφους κλπ αλλά θέλω να πω γενικότερα, πιστεύω ότι το Εθνικό θέατρο είναι ένα ίδρυμα το οποία ανήκει στους Έλληνες. Δεν ανήκει σε κανέναν, ούτε πρέπει να είναι τσιφλίκι κανενός .Το Εθνικό θέατρο ανήκει στους Έλληνες και ανήκει στον Ελληνικό πολιτισμό. Συνεπώς ένα τέτοιο θέατρο πρέπει να έχει το κύρος που αποπνέει μια ελληνική δημοκρατία. Πρέπει να προσφέρει και στο εξωτερικό και στο εσωτερικό τον πολιτισμό όπως τον έχει προσλάβει με την ελληνική παράδοση δηλ θα πρέπει το Εθνικό θέατρο να συντηρεί και δεν θέλω να παρεξηγηθεί καθόλου η λέξη και ο τρόπος που το λέω, την παράδοση, την ελληνική παράδοση, των Ελλήνων συγγραφέων παλαιών και νεοτέρων Θα πρέπει να γίνονται διαγωνισμοί για να βρεθούν οι άξιοι νέοι. Τα έργα τους αντι να μένουν στο ντουλάπι, θα πρέπει να ανεβαίνουν γιατί προορισμός του Εθνικού θεάτρου είναι να προσφέρει τον ελληνικό πολιτισμό στους Έλληνες και τη λάμψη του στο εξωτερικό.Επίσης θα ήθελα να πώ πως ένα Εθνικό Θέατρο δεν είναι τόπος πειραματισμού.Αυτό μπορεί να το κάνει η Νέα σκηνή ή η Πειραματική σκηνή. .Πράγμα που συμβαίνει και σε όλα τα θέατρα του κόσμου, ξέρετε ας πούμε στη Στοκχόλμη που πηγαίνω συχνά ή στο Παρίσι, στο Λονδίνο τα θέατρα τα κρατικά έχουν μια ακαδημαϊκή θέση πάλι δεν θα πρέπει να παρεξηγηθεί το ακαδημαϊκή δηλ οι αριστείς του θεάτρου είναι εταίροι και αυτοί οι άνθρωποι παίζουν έργα, σκηνοθετούν έργα και πας να δεις στο Εθνικό θέατρο τους αριστείς, έτσι θα πρέπει να είναι.. Εγώ είχα την ευτυχία και την τιμή την εποχή που με επέλεξαν να παίξω ρόλους στο Εθνικό θέατρο να με επιλέξουν άνθρωποι πολύ σπουδαίοι δηλ ένα διοικητικό συμβούλιο ποιόν να σας πω, να αρχίσω από τον Θεοτοκά, Βενέζη, Θεοδωρακόπουλο, τον Παπανούτσο απ' όλους αυτούς που ήταν ένας κι ένας .
Ηταν μεγάλη τιμή για μένα . έναν νέο τότε ηθοποιό ,να λαμβάνει γράμμα Του Ηλία Βενέζη, να πούμε ''επί τη εμφανίσει σας στο ρόλο αυτό σας ευχαριστούμε '' κλπ. ένας διευθυντής γράφει ένα γράμμα σε έναν νέο ηθοποιό ο οποίος είναι 22 ετών. Εγώ το θεωρώ ότι είναι υπέρτατη ευγένεια, ανθρώπινη στάση, λεβεντιά και καλλιτεχνική ας πούμε αφείδωλη γενναιότητα να μιλάς έτσι στους νέους ανθρώπους και έτσι θα πρέπει να κάνουμε σε όλους και στους νέους τους ταλαντούχους και στα παιδιά μας και να μην είμαστε φειδωλοί ,όταν πρέπει να επαινούμε..

Α.Π.: Σε μια συνέντευξη παλαιότερα ο Γιώργος Λαζαρίδης ο πρόεδρος της ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων μου είχε παραπονεθεί για το Εθνικό θέατρο ότι δεν έπαιζε ελληνικά έργα. Ήταν το παράπονό του αυτό.

Κ.Κ. Δίκιο έχει. Το ελληνικό ρεπερτόριο θα πρέπει να είναι στην πρώτη προτεραιότητα .Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα παίζονται έργα ξένων. Το Εθνικό θέατρο θα πρέπει να βαδίζει και σύμφωνα με τις απαιτήσεις του καιρού μας αλλά να μην ξεχνά και την παράδοσή του και την ιδιαιτερότητά του . ΄Όλα τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα θα πρέπει να είναι οικεία σε έναν μεγάλο καλλιτεχνικό οργανισμό .Η στάση αυτή τώρα με την παγκοσμιοποίηση δεν είναι μόνο της Ελλάδας, στην τέχνη, είναι διεθνής. Τώρα από εκεί και πέρα ας ελπίσουμε ότι ο νέος διευθυντής θα κάνει πράγματα γιατί έχει διοικητική δυνατότητα και ταλέντο .

Α.Π.: Ποιοι είναι οι πιο σημαντικοί ρόλοι που έχετε παίξει;

Κ.Κ. Τώρα ,να σας πω ότι όλους τους ρόλους που έχω παίξει τους έχω αγαπήσει ,θα είναι λίγο υπερβολή .Απ' την άλλη μεριά δεν έκανα θέατρο- μου έτυχε αυτή η χαρά- μόνο για να επιβιώσω , ήταν και η ευχαρίστηση που είχα απ' την τέχνη και είχα και αρκετές επιλογές. Ο Οσβαλντ στους «Βρικόλακες» του ΄Ιψεν, Ο Εντμοντ Ταιρόν στο «Ταξίδι μακριάς μέρας μέσα στην Νύχτα » του Ο΄Νηλ .
Θα πω βέβαια ότι το όνειρο ενός νέου ηθοποιού , ήταν να παίξει τον Άμλετ και εγώ τον έπαιξα στη σωστή ηλικία. Με μια πολύ καλή σκηνοθεσία και πρωτοποριακή , εκτός Εθνικού θεάτρου .Ως τότε μόνο ο Μινωτής τον είχε παίξει και τον είχε παίξει και ο Χορν στο Κάιρο νομίζω.
Λοιπόν θυμάμαι, όπως έπαιζα ξαφνικά ταράχτηκα, σαν να άκουγα μια αντήχηση των λόγων μου...σε λίγο κατάλαβα πως ήταν ο Μινωτής που καθόταν στην πρώτη σειρά κι έλεγε κι εκείνος τον ρόλο όχι και τόσο ψιθυριστά Μετά πήγαμε μαζί και φάγαμε και ήταν ικανοποιημένος και περήφανος για μένα ,και λέω κοίτα να δεις παραλίγο να με κάνει να χάσω τα λόγια μου...
Βέβαια οι ρόλοι οι κλασικοί απ' την αρχαία τραγωδία, ο Ίωνας που είναι ένας πραγματικά ωραίος ρόλος για να παίξει ένας νέος ηθοποιός ,Ο Ορέστης που είχα παίξει στην Ηλέκτρα του Ευριπίδη, και βέβαια το έργο που έτυχε να έχω το Guinness ας πούμε, στις Βάκχες που έτυχε να παίξω και τους τρεις ρόλους ,κατά καιρούς . Επίσης αναφέρω Τον « Καλιγούλα » του Καμύ και τον γιό στην Παρεξήγηση του Καμύ. Είναι ρόλοι που έρχονται στο μυαλό μου αυτή τη στιγμή

Α.Π.: Μπορεί κάποιος να κάνει τέχνη χωρίς ευχαρίστηση; μπορεί να αποδώσει;

Κ.Κ. Κοιτάξτε θα αποδώσει γιατί είναι μια δουλειά τεχνική, το θέατρο είναι τέχνη, θα αποδώσει. Φαίνεται όμως, όταν κάποιος δεν το κάνει με ευχαρίστηση αυτό, είναι φυσιολογικό.

Α.Π.: Πιστεύω ότι σε όλες τις δουλειές για να αποδώσεις πόσο μάλλον στην τέχνη θα πρέπει να το κάνεις με ευχαρίστηση αυτό που κάνεις για να έχεις απόδοση. Ποιοι κατά την άποψή σας είναι οι καλύτεροι Έλληνες και ξένοι συγγραφείς;

Κ.Κ. Δεν θα μπορέσω να σας ονοματίσω ποιοι είναι οι καλύτεροι και ποιοι θα είναι οι καλύτεροι. Πραγματικά απ' την εποχή την μεταπολεμική ,ως τώρα, το νεοελληνικό θέατρο έχει μια σπουδαία σοδειά συγγραφέων, ξεκινώντας απ' τον Καμπανέλλη, τον Ζιώγα, τον Μάτεση ,την Αναγνωστάκη, τον Κεχαΐδη ,τον Μανιώτη ,τονΧρυσούλη ,τον Σκούρτη ,τον Ευθυμιάδη πιθανόν να ξεχνώ έναν σωρό που δεν τους αναφέρω, τώρα μαθαίνω ότι βγήκανε 2-3 σπουδαίου ακόμα, υπάρχουν πολλοί καλοί Έλληνες συγγραφείς που δεν ανεβαίνουν τα έργα τους γιατί δεν είναι εφικτό διότι το ελεύθερο θέατρο δεν συντηρείται από μόνο του εύκολα.

Α.Π.: Η διαφορά Εθνικού και ελεύθερου θεάτρου ποια είναι;

Κ.Κ. Τεράστια ,γιατί το ελεύθερο θέατρο είναι ένας στίβος αγωνιστικός και ανταγωνιστικός. Βεβαίως και τα κρατικά θέατρα έχουν υποχρέωση να ανεβάζουν ρεπερτόριο κλπ αλλά δεν δεσμεύονται από το ταμείο και στο κάτω-κάτω ένα Εθνικό θέατρο δεν πρέπει να κανακέψει και να κολακέψει τον θεατή. Το ελεύθερο θέατρο έχει αυτόν τον αγώνα της επιβίωσης και υπάρχουν πολλοί που διέπρεψαν στο ελεύθερο θέατρο ,και έχουν προσφέρει ουσιαστικό έργο στην θεατρική πορεία του τόπου μας.. Όμως εξαρτώνται πολύ και από το πώς θα το δει το κοινό και αρχίζει το σκόντο και η τέχνη δεν παει με σκόντο. Η τέχνη χρειάζεται χρήματα για να προχωρήσει γι' αυτό και οι παλιοί, ο Σαίξπηρ ας πούμε, είχε προστάτες λόρδους, που του έδιναν χρήματα για να προχωρήσει τον θίασό του. Στα επιχορηγούμενα θέατρα ,ο Ευαγγελάτος με το Αμφιθέατρο ,έχει προσφέρει όπως και άλλοι θίασοι που ανεβάσανε ένα σωρό καλά έργα όπως ο Βογιατζής, η Στοά ,η Αρβανίτη και πολλοί άλλοι.